„Wyzwolenie” Lublina…
Lipiec 1944 to w Lublinie czas kiedy okupację niemiecką zastąpiła sowiecka. Oczywiście na początku wielu Lublinian uległo iluzji, że odzyskali wolność, jednak z biegiem czasu przekonali się… ale my nie o tym. Okazuje się, że ucieczka Niemców z Lublina wcale nie zakończyła tematu Niemców w Lublinie. 7 lipca 1946 r. „Gazeta Lubelska” opublikowała artykuł pod wiele mówiącym tytułem: Czy mieszkają jeszcze Szwaby w Lublinie. Trudno powiedzieć, czy było to pytanie, bo znaku pytania nie postawiono. Zgorszeniście użyciem obraźliwej dla Niemców formy „Szwaby”? Ludzie nie mogli zapomnieć, tego – co zaledwie wczoraj – „te Szwaby w Polsce zrobiły” (przypomnę: około sześciu milionów Polaków zostało przez Szwabów w latach 1939-45 zamordowanych). Ale „Szwabów” przynajmniej pisano dużą literą, „niemcy” często nie mieli tego szczęścia…
Wojna się skończyła – zaczyna autor, kryjący się pod inicjałami JD, po chwili przechodząc do żartu: mamy już dwa lata niepodległą Polskę… Szczęśliwie w drugim zdaniu wyłuszcza istotę problemu i wspomina o śladach niemieckiej obecności w Polsce, nie ma przy tym na myśli tych najbardziej oczywistych: nie mówimy o ruinach czy spalonych budynkach. Aby przekonać się, co to za pamiątki, musicie skorzystać z zaproszenia do… bramy pierwszego lepszego domu w Lublinie, gdzie odnaleźć można pisma i druki pochodzące jeszcze z czasu okupacji niemieckiej. Swoich druków zostawili Niemcy w Lublinie całkiem sporo: wystarczy zajrzeć do dokumentów wytworzonych po wojnie w lubelskim archiwum czy Bibliotece Łopacińskiego, druki takie powszechnie wykorzystywano bardzo powszechnie ze względu na brak zwykłego papieru. Tu chodzi jednak o co innego – i tu autor wymienia np., ogłoszenie wiszące w bramie domu przy ul. Wyszyńskiego 6 (obecnie Niecała), zawierające zarządzenie nr 16 w sprawie obrony przeciwlotniczej z datą… 19 września 1944. Błąd drukarski? W tym czasie Lublin nie był już okupowany przez Niemców: może chodziło więc nie o „niemieckość”, a raczej o „wojenność” rzeczonego obwieszczenia?
Obok niego spis przedmiotów potrzebnych do ratunku domu w razie pożaru od wybuchu bomby. A przecież wojna opuściła Lublin już dwa lata wcześniej… W innych miejscach: nie zdjęto z bram spisów lokatorów, pochodzących z czasów okupacji, a na spisach obok nielicznych nazwisk polskich figurują nazw firm niemieckich. Zgroza… I nazwiska różnych Hoffmanów, czy innych Szwabów (jeden z Hoffmanów jest obecnie twarzą zmiany (tej właśnie, o której myślicie), co rodzi podejrzenie, że i innych Szwabów też nie trzeba szukać zbyt daleko….
Artykuł ten dowodzi również potrzeby czytania ze zrozumieniem – otóż przykład Pana Krzysztofa (o Borze! – to taki las…) z Krasnegostawu pokazuje, że – wbrew pozorom – nie jest to rzecz prosta i łatwa. Pamiętajcie, nie popełnijcie tego samego błędu co Krzysztof, który uznał, że zdanie Uważamy, że już najwyższy czas, aby te „pamiątki” usunąć jest zachętą do wyburzenia połowy Lublina!
P.S. W ostatniej chwili głos zabrał Pan Krzysztof. Napisał: To nieprawda, ze nie rozumiem. Rozumiem. To ja sprawiłem, że już NIGDY na Placu Litewskim nie dojdzie do takiego wypadku! Do żadnego wypadku tam nie dojdzie. Do niczego tam nie dojdzie! Nigdy! Ha ha ha, ha ha ha, ha…
P.S. 2 Też uważam, że to bez sensu.
Gazeta Lubelska z z 7.VII.1946 r. (Nr 185)
Gabinet Osobliwości 