Przywracamy lekcje historii – NIE tylko do szkół!

8 sierpnia 1655 roku wojska rosyjskie zajęły Wilno. Miasto to zostało po raz pierwszy w swej historii zajęte przez obce wojska. I dość, trzeba powiedzieć, efektownie i efektywnie – rzeź Wilna trwała 3 dni: Rosjanie wymordowali 25 tysięcy ludzi. Miasto płonęło dni 17…

8 sierpnia 1863, oddziały powstańcze operujące na terenie Lubelszczyzny i dowodzone przez generała Michała Heidenreicha-Kruka kontynuowały marsz w kierunku Podlasia. Traf chciał, że przechwycono rosyjską depeszę informującą o rosyjskim konwoju przewożącym pieniądze (281 tysięcy rubli), a który miał przechodzić przez stację pocztową w Żyrzynie. Generał Heidenreich-Kruk postanowił urządzić zasadzkę na Rosjan. Rankiem, 8 sierpnia, konwój w liczbie około 500 żołnierzy i uzbrojony w 2 działa, pod dowództwem por. Laudańskiego, został zaatakowany przez oddział powstańców – wprawdzie znacznie liczniejszy (ok. 3 tysięcy osób, w tym 1400 strzelców), ale bardzo słabo uzbrojony. Pierwsze uderzenie zaskoczyło Rosjan wywołując w ich szeregach ogromny chaos. Potem  jednak uporządkowali szeregi i zdeterminowani bronili wozów pocztowych. Po trzech godzinach walki Rosjanie wycofali się – uciekł porucznik Laudański wraz z 87 ludźmi. 181 Rosjan już na zawsze zostało pod Żyrzynem, a 282 dostało się do niewoli (w tym 132 rannych). Część pojmanych przeszła na stronę powstańców, pozostałych puszczono wolno. Gdyby nasi przodkowie stosowali standardy rosyjskie, z pewnością jeńcy zostaliby straceni… (w Galicji po kawie i pączkach). Polacy zdobyli 400 karabinów i 140 tysięcy rubli (reszta przepadła). Polskie zwycięstwo pod Żyrzynem odbiło się szerokim echem nie tylko w Królestwie Polskim, ale w całej ówczesnej Europie – europejska opinia publiczna dostrzegła polski problem i… tradycyjnie na tym się skończyło. Rządy europejskie nie były zainteresowane jakąkolwiek pomocą dla Polski. A że opinia publiczna… ludzie lubią się wzruszać w takich przypadkach: nic ich to nie kosztuje i mają czyste sumienie oraz poczucie dobrze spełnionego obowiązku.

O bitwie i związanych z nią wydarzeniach traktuje też w opowiadanie Jarosława Iwaszkiewicza zatytułowane „Haydenreich”.

8 sierpnia 1941 niemiecki Sicherheitsdienst i policja ukraińska zamordowali 300 Żydów z Beresteczka.

Źródło: pl.wikipedia.org